Op de Dag van de Stad is wethouder Robert van Asten gastheer van een lunchsessie voor bestuurders over duurzame mobiliteit. Hij zal het gesprek leiden tussen vertegenwoordigers van overheden, bedrijfsleven, werkgeversorganisaties en belangenorganisaties als de ANWB. ‘Alleen als overheid ga je de slag niet winnen.’

Wat zijn de uitdagingen die spelen in de stad op het gebied van mobiliteit?

“Overal in het land blijven steden groeien. Mensen blijven namelijk naar de stad trekken. Mijn eigen stad Den Haag groeit bijvoorbeeld de komende jaren van 520.000 inwoners naar ruim 600.000 inwoners. Het wordt dus op datzelfde stukje grond steeds drukker, zeker als iedereen ook nog een auto meebrengt. Wil je dat? Zo nee, hoe richt je dat anders in? En ben je nu al blij met de balans die er is qua mobiliteit? Steden lopen tegen dit soort vraagstukken aan.”

Wat kunnen ze doen aan meer duurzame mobiliteit?

“Er is al zoveel meer mogelijk. Denk aan Mobility-as-a-Service, deelauto’s, elektrisch rijden, zelfsturende auto’s. Wat betekent dat voor het straatbeeld? En hoever mag en wil je gaan als overheid. Voor veel mensen geldt autobezit als vrijheid die kan worden afgepakt. Hoe krijg je meer mensen mee?”

Gaan jullie dat tijdens de lunchsessie bespreken?

“Ja. Hoe kunnen we ervoor zorgen dat we mensen verleiden om te kiezen voor andere manieren van mobiliteit? Daar ligt niet alleen een grote rol voor de overheid maar ook voor werkgevers. Gemeenten moeten ervoor zorgen dat mensen ergens goed kunnen aankomen. Door goede fietspaden aan te leggen. Werkgevers moeten ze stimuleren. Hoe faciliteer je je personeel? Hoe stimuleer je ze tot meer duurzame mobiliteit. Denk aan een fietsenplan of reiskostenregeling. Maar ook door ervoor te zorgen dat er kledingruimtes en douches aanwezig om mensen te laten opfrissen als ze met de fiets naar werk komen. Niemand wil stinkend in zijn pak op kantoor rondlopen.”

Wat betekent het thema van de Dag van de Stad ‘De stad in balans’ voor mobiliteit?

“De balans qua mobiliteit zit ‘m in de verhouding ruimte die wordt ingenomen door geparkeerde en rijdende auto’s en de vrije ruimte die voor een betere leefbaarheid zorgen. Bereikbaarheid is ongelooflijk belangrijk in een stad. Hoe kan je je verplaatsen? Hoe kan je goed bij je werk komen? Als er niet genoeg vervoersmogelijkheden zijn, en je niet op tijd op je werk kunt komen, belemmert dat uiteindelijk weer de economie. Daarnaast moet de leefomgeving veilig zijn. Hoeveel verkeer is er in de stad, hoe hard rijden ze, hoeveel auto’s mogen er worden geparkeerd in de straten? De vooroorlogse stadswijken puilen uit met geparkeerde auto’s, die zijn zeker niet ontworpen als parkeerterrein. Je kunt er ook voor kiezen om het anders in te richten, ook voor meer groen bijvoorbeeld. Dit zijn wel keuzen die je samen met bewoners maakt.”

Waar kijk je naar uit op de Dag van de Stad?

“Ik was er vorig jaar als raadslid en heb me toen ontzettend laten inspireren over onderwerpen als wonen, energiegebruik en smart cities. Juist op één dag kun je zoveel winkeltjes over stadsontwikkeling bezoeken. Er zijn interessante gesprekken voor iedereen die bezig is met het belang van de stad. Mijn doel in de lunchsessie is om ervoor te zorgen dat er echt met iedereen wordt samengewerkt. Alleen als overheid ga je de slag niet winnen voor een duurzamere mobiele stad. Ik hoop dat we de gedeelde belangen weten te vinden en daarop de samenwerking aan gaan.”

City Deal Voedsel lancert online ‘receptenboek’ met praktijkvoorbeelden stedelijk voedselbeleid

Geen canard à l’orange of mon chou-taart, maar 24 goede praktijkvoorbeelden van stedelijk voedselbeleid. Dat is het online receptenboek van de City Deal Voedsel op de Stedelijke Agenda dat eind september gelanceerd werd. Lees verder

City Deal Voedsel brengt agrifoodlabs in kaart

De City Deal Voedsel op de Stedelijke Agenda zit bepaalt niet stil. Niet alleen lanceerden ze eind september hun online receptenboek, maar ze brachten tevens alle Nederlandse agrifoodlabs in kaart. Lees verder.

Donderdag hoorzitting duurzaam voedsel in Tweede Kamer

Donderdag 5 april komt de vaste kamercommissie voor Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit bijeen voor een hoorzitting over het onderwerp ‘Voedsel: Duurzame en gezonde keuzes voor consumptie’. Lees verder

“Koppel voedsel aan lokale agenda’s en maak het een verbindend thema”

Steden kunnen ‘mee liften’ op de groeiende vraag naar duurzaam voedsel door het aan lokale agenda’s te koppelen. Dat zeggen Henk Renting en Jacqueline Probst van de City Deal Voedsel in het maart-nummer van het VNG Magazine. Lees verder

Wethouders en wetenschappers bepleiten in Parool gezonder voedselaanbod

Het aanbod van eten en drinken in de publieke ruimte moet veel gezonder worden. Dat is de oproep die een groep wethouders, wetenschappers en directeuren vrijdag deden in een ingezonden brief in Het Parool. Lees verder.

Ede wint internationale Milan Pact Award

In Valencia kreeg wethouder voedsel Leon Meijer van Ede op 20 oktober de internationale prijs Milan Pact Award uitgereikt in de categorie Governance. De jury prees de geintegreerde aanpak om voeding onder de aandacht te brengen’, die de Veluwse gemeente sinds 2015 voert: “Daarmee is Ede een succesvoorbeeld voor andere regio’s.” Lees verder.

 Broodnodige City Deal over voedsel ondertekend tijdens Voedseltop

Tijdens de eerste nationale Voedseltop in The New Farm in Den Haag januari 2017  tekenden Staatssecretaris Van Dam, minister Schippers en Minister Plasterk samen met bestuurders van twaalf steden en de provincie Gelderland, de City Deal. De samenwerking tussen deze drie overheidsniveaus en de integrale aanpak op economisch, ecologisch én gezondheidsvlak is uniek en veelbelovend. Lees verder.

Transitie en innovatie voedsel op de stedelijke agenda

Drie maanden na de ondertekening van de City Deal kwamen op 28 juni 2017  de vertegenwoordigers van twaalf steden en één provincie weer bij elkaar op een studiedag om de City Deal Voedsel op de Stedelijke Agenda weer een stap verder te brengen. Lees verder

Best practices steden over voedsel in beeld

Voedsel is hot en happening. Dat bleek maar weer op Wereldvoedseldag. Ook steden hebben het thema op de agenda staan. Op 6 oktober kwamen vertegenwoordigers van steden en ministeries voor de tweede keer bij elkaar op een heidag in Utrecht. Doel was om de inhoud van de City Deal scherp te krijgen. Lees verder.

‘Voedsel hoort thuis op de stedelijke agenda’

Het tekenen van een City Deal gaat niet over één nacht ijs. Voordat de handtekeningen worden gezet en afspraken en ambities worden vastgelegd komen de betrokken partijen meerdere keren bij elkaar om deze te vorm te geven. Zoals in Utrecht. Lees verder.

Hoe kan een stad economisch succesvol zijn en tegelijkertijd leefbaar, een fijne plek om te wonen? Hoe houden we welvaart en welzijn met elkaar in balans? En van wie is de stad? Allemaal vragen die centraal staan in het deelcongres De Welvarende Stad op de Dag van de Stad op 29 oktober. Een van de sprekers daarbij is Otto Raspe, onderzoeker bij het Planbureau voor de Leefomgeving. ‘Hoe kunnen we de stadseconomie zo inrichten dat iederéén profiteert?’

Dit centrale thema speelt bij alle steden?

“Ja maar dat is overal anders in te vullen. Je hebt groeiers, zoals Amsterdam en je hebt steden met achterblijvende economische groei, zoals bijvoorbeeld Heerlen. Bij Amsterdam speelt eerder de vraag hoe ze daar de groei van de stad kunnen faciliteren, zonder dat de woningmarkt verder onder druk komt te staan, er segregatie optreedt of verdringing van bepaalde groepen. In Heerlen zullen ze meer bezig zijn met de vraag hoe je een bepaald welvaarts- en welzijnsniveau kunt behouden. Moeten we juist meer gaan bouwen of juist gaan slopen? Vanuit dit deelcongres De Welvarende Stad willen we in brede economische zin stedelijke groei behandelen, ook wat de sociale en ecologische repercussies zijn die daarbij komen kijken.”

Wat is jouw rol bij het deelcongres?

“Ik zal zelf een presentatie geven om het deelcongres mee te openen. Die gaat over de laatste studie van het PBL ‘Stedelijke regio’s als motoren van economische groei’, en hoe we grip kunnen krijgen op de groeiprocessen van steden. Ik focus op factoren waar stedelijk beleid iets mee moet, en geef een aantal casestudies daarbij. Eindhoven is een goed voorbeeld een groeistad. Kunnen we, en zo ja hoe, dat kunstje toepassen op andere steden? Dat licht ik toe.”

Waar kijk je zelf vooral naar uit?

“Waar ik naar uitkijk in dit deelcongres, maar ook op de Dag van de Stad in het algemeen, is dat mensen van diverse pluimage met elkaar praten over actuele thema’s. Vanuit verschillende invalshoeken delen we kennis met elkaar. Of het nu vanuit de praktijk is of vanuit de wetenschap, we kijken allemaal naar de groei en krimp van steden. Ik kijk uit naar de kruisbestuiving die ontstaat uit al die verhalen.”

Het thema van de dag is Stad in Balans. Wat betekent dat voor De Welvarende Stad?

“De stad in balans betekent dat we zowel kijken naar de stad als naar de economie, zowel naar het sociale als naar het ecologische, zeg maar het klimaat en de energie. Kortom, we moeten breder kijken naar wat er allemaal in steden en regio’s gebeurt. Een balans moet er zijn tussen de verschillende groepen in de stad maar ook tussen thema’s en actoren. De stad gaat om mensen. Het is mooi dat die verschillende verbanden terugkomen op de Dag van de Stad en dat al die experts daar hun licht op laten schijnen. De grote vraag daarbij is wat werkt wel en wat werkt niet. Daar wil je van elkaar over leren.”

Waarom is dit deelcongres zo belangrijk?

“Het is interessant voor alle experts die bezig zijn met stedelijke en regionale ontwikkelingen, die zouden hier bij De Welvarende Stad hun kennis kunnen ophalen. We geven in korte tijd inkijkjes en overbruggen verschillende thema’s, zoals woningmarkt en economie, trickle down effecten en segregatie en de energietransitie.”

Heb jij je al aangemeld voor de Dag van de Stad en het deelcongres De Welvarende Stad of een ander deelcongres? Zo niet, lees meer en meld je aan op Dedagvandestad.nl

Nederland staat voor een enorme opgave met de verstedelijking. Met name in de steden groeit de vraag naar woningen. Op de Dag van de Stad gaat Jop Fackeldey, Gedeputeerde Provincie Flevoland en voorzitter Programma Stedelijke Transformatie in gesprek met medebestuurders van zowel overheden als marktpartijen in een lunchsessie. ‘Het is zo belangrijk dat we met elkaar kennis en kunde uitwisselen.’

Waar hebben we het nu precies over als we het over binnenstedelijk bouwen en transformatie hebben?

“Nederland groeit met ruim 1 miljoen huishoudens in de komende decennia. De vraag naar woningen zal daarmee alleen maar verder stijgen. Dit zorgt met name in steden voor grote uitdagingen, omdat daar een belangrijk deel van de woningen zal komen. Dit vraagt om een enorme transformatie van bestaande stedelijke gebieden. En daar gaat binnenstedelijk bouwen vooral over. Vanuit het programma Stedelijke Transformatie werken we met een mix aan partners, overheden zoals BZK, G40, IPO en VNG, en marktpartijen en kennisinstellingen aan deze transformatie. Met zijn allen hebben we geconstateerd dat er belemmeringen zijn die projecten in de binnensteden vertragen, terwijl de behoefte zo groot is aan woningen dat al die projectlocaties hard nodig zijn.”

Kunt u een voorbeeld daarvan geven?

“We hebben het over oude bedrijventerreinen maar ook over braakliggende plekken in de stad. Voor het programma hebben gemeenten maar ook marktpartijen zich gemeld met projecten die niet van de grond komen. Gezamenlijk gaan we op zoek naar de redenen waarom ze niet werken. Dan loop je tegen allerlei thema’s aan, van parkeren, realisatie van sloop tot investeringen. We willen daarom onze gezamenlijke kennis en kunde inzetten om te kijken wat we eraan kunnen doen. Als we de krachten bundelen kunnen we de problemen doorgronden en oplossen en delen.”

Wat wilt u op de Dag van de Stad meegeven in uw gesprek met de medebestuurders?

“Eigenlijk dat het van belang is dat we vooral kennis en ervaring met elkaar uitwisselen. Dat is zo cruciaal bij de aanpak van de projecten die niet lopen. We kijken samen met naar die projecten en naar verschillende kanten ervan, van parkeren, kantoorhuisvesting tot wet- en regelgeving. Hoe kunnen we dat allemaal versnellen? 26 gemeenten doen al mee. Ik zal voorbeelden geven om te vertellen wat er allemaal al gebeurt. Het moet vooral een heel praktisch verhaal worden. Want geen enkel project is hetzelfde. Je hebt aan de ene kant gebieden waar de druk op de binnenstedelijke woningmarkt enorm is, maar ook gebieden waar die niet van de grond komt.”

Kunt u een paar voorbeelden geven van stedelijke transformatie?

“Natuurlijk is De Binckhorst in Den Haag een van de meest bekende voorbeelden. Maar 0ok het Lelycenter in Lelystad laat heel goed zien hoe verschillende partijen samen een plan hebben gemaakt om van kantoren woningen te maken, in een kwalitatieve, groene omgeving. En de stad Groningen kampt met een ingewikkelde woningopgave en kijkt hoe ze deze vooruitbrengt door bijvoorbeeld financiering van sociale woningbouw. Er is een grote verscheidenheid aan projecten. Waar de verschillende betrokken  partijen vroeger vooral vanuit het eigenbelang keken naar een opgave, doen we dat nu samen vanuit die opgave centraal. Zo kunnen we veel beter die complexe projecten ontrafelen: door uitwisseling van elkaars kennis en kunde.”

Het thema van de Dag van de Stad is ‘stad in balans’. Hoe past het thema bij binnenstedelijk bouwen?

“Balans is misschien wel de belangrijkste reden waarom we deze projecten aanpakken. Dat komt op meerdere niveaus terug. Je hebt braakliggende en onherbergzame plekken in de stad zorgen voor onbalans in de nabije omgeving. Als je ze aanpakt breng je het hele gebied in balans. Ook is er balans nodig tussen sociale woningbouw en de vrije markt. We moeten er met elkaar voor zorgen dat iedereen een plek in onze steden kan hebben om te wonen. En we moeten zorgen dat wat we nu met elkaar bouwen in onze steden ook de tand des tijds kan weerstaan, dus ook over 20 jaar, als de bevolkingssamenstelling heel anders zal zijn, nog bruikbaar is. Met het programma Stedelijke transformatie zoeken we dus de plekken van onbalans op. Daarvoor is er ook weer balans nodig tussen de partijen. Als die niet goed samenwerken krijg je de opgave niet opgelost.”

Kijkt u uit naar de Dag van de Stad?

“Jazeker. Ik kijk uit naar de vele voorbeelden en gesprekken die je op zo’n dag altijd hoort. Er is straks heel veel deskundigheid onder een dak. Ik ga ongetwijfeld weer nieuwe dingen leren uit al die gesprekken met professionals.”

Heb jij je al aangemeld voor de Dag van de Stad en het deelcongres De Tranformerende Stad of een ander deelcongres? Zo niet, lees meer en meld je aan op Dedagvandestad.nl

Meer bewegen, gezonder eten: het recept voor een lang en gelukkig leven. Maar hoe doe je dat in een stad die steeds voller wordt? En hoe stimuleer je gezond eten in een omgeving waarin verleidingen van fast food letterlijk om de hoek liggen? ‘Kortom, hoe richt je de stad zo in dat gezond leven vanzelf gaat?’

Dat vraagt Mieke Spaans, manager communicatie & strategie bij Jongeren Op Gezond Gewicht, zich af. Op de Dag van de Stad is ze dagvoorzitter van het deelcongres De Gezonde Stad.

Wat houdt De Gezonde Stad precies in?

“De Gezonde Stad is een stad waar mensen gezond kunnen wonen én ook echt gezond kunnen leven. Tot nu toe gaat het in steden bij gezondheid vooral over gezondheidsbescherming, denk aan fijnstof en aan milieu- en geluidsnormen. Inmiddels hebben we ook steeds meer door hoe belangrijk gezondheidsbevordering is. Hoe mooi zou het zijn als je de stad zo kunt inrichten dat gezond leven vanzelf gaat, dat mensen niet per se hun best ervoor hoeven te doen.”

Mieke Spaans

Moeten mensen nu wel hun best doen?

“Nu heb je 24 uur per dag ongezond eten tot je beschikking; op straat, in bedrijfskantines of  op school. Je wordt daarnaast niet altijd uitgenodigd om te gaan fietsen of joggen want er zijn bijvoorbeeld geen goede fietspaden of ruimtes om te joggen. Voor kinderen is het niet aantrekkelijk, of zelfs niet veilig, om lekker buiten te spelen. Het ontbreekt bijvoorbeeld aan speeltuintjes in de buurt. Op allerlei vlakken kunnen we het in die stad makkelijker maken om gezond te leven. We hebben nu het Preventie Akkoord dat inzet op roken, problematisch alcoholgebruik en overgewicht. 50% van de volwassenen heeft overgewicht in ons land. Het percentage mensen met ernstig overgewicht is sinds 1981 bijna verdrievoudigd. En volgens het trendscenario van de Nederlandse overheid stijgen deze percentages de komende jaren nog verder. Dat is echt een heel groot probleem. Als we willen focussen op een gezonde leefstijl, moet de omgeving echt gezonder.”

En daar gaat het deelcongres over?

“Ja, in de ochtend richten we ons op het makkelijker maken voor inwoners van de stad om meer te bewegen. David van Bodegom (Leyden Academy) gaat in op de vraag hoe je mensen daartoe kunt verleiden, verder hebben we aandacht voor Amsterdam met de Bewegende Stad. Hoe kun je een wijk zo inrichten dat het uitnodigt om te bewegen. In de middag staat gezonde voeding centraal. Hoe maak je het makkelijker om gezond te eten? Roel Hermans, Expert Voeding en Gedrag van het Voedingscentrum komt langs om te praten over de verleidingen van de stad. Ook is er aandacht voor de stad Groningen die samen met het KWF bezig is om de Rookvrije Stad te ontwikkelen. Hoe zijn ze daar zover mee gekomen? Verder besteden we aandacht aan Team:Fit, samen voor een gezondere sportkantine. Hoe kunnen gemeenten sporthallen en zwembaden gezonder kunnen maken. Vaak kun je er makkelijk een frietje krijgen, maar niet iets gezonds. Hoe kun je als stad daar verantwoordelijkheid voor nemen?”

Het thema van de Dag van de Stad is ‘de stad in balans’. Hoe vertaalt dat zich naar jouw thema?

“Als je gezond leeft ben je natuurlijk al in balans. Een veel belangrijker balans is dat we een gezonde stad alleen voor elkaar krijgen als we met elkaar samenwerken. We hebben ruimtelijke ordening nodig voor fietspaden, economische zaken om de vestigingen van nog meer fastfoodketens tegen te gaan, onderwijs voor de kantines op scholen en sport voor zowel het sportaanbod als ook voor gezondere kantines. Met elkaar kunnen we die balans creëren. We hebben elkaar nodig.”

Waarom zouden mensen naar jullie deelcongres moeten komen?

“Ik denk dat het goed is dat mensen komen luisteren die hier niet dagelijks mee bezig zijn, en zich laten overtuigen hoe ook zij de stad gezonder kunnen maken. In de toekomst gaan de steden op de schop voor de energietransitie of voor verbetering van mobiliteit Laten we dit momentum met al die ingrijpende veranderingen aangrijpen om ook als steden gezonder te worden. Ik nodig iedereen uit om daarover te komen meepraten.”

Heb jij je al aangemeld voor de Dag van de Stad en het deelcongres De Gezonde Stad of een ander deelcongres? Zo niet, lees meer en meld je aan op Dedagvandestad.nl

Cor van Welbergen is webredacteur bij het ministerie van BZK en dichter. Maar bovenal fervent ADO-supporter. Hij bedacht het plan voor de ‘Grijze Reigâh Tribune’ waarmee eenzame ouderen door een bezoek aan de thuiswedstrijden van ADO Den Haag weer onder de mensen komen. Zijn plan dingt mee naar de Dromen Denken Doen-award die op 7 november wordt uitgereikt. En op de Dag van de Stad op 29 oktober mag hij zijn succesvolle burgerinitiatief toelichten.

“Geweldig om het enthousiasme bij de ouderen te zien!”, zegt Van Welbergen daags na de eerste ‘pilotwedstrijd’. Op zaterdag 8 oktober was het dan zo ver. Al sinds begin dit jaar zoekt Van Welbergen steun voor zijn plan. Hij vond medestanders bij onder andere de stichting ADO Den Haag in de maatschappij en de Boodschappenbegeleidingsdienst (BBD), die de ouderen thuis ophaalt en van en naar het Cars Jeans-stadion brengt. Hij schreef een ondernemingsplan, vond sponsoren en afgelopen zaterdag bezochten de ouderen die zich hadden aangemeld hun eerste wedstrijd, tegen FC Groningen.

De ouderen komen aan bij het stadion. Foto: Sandra Mol

Van Welbergen: “Oudere en eenzame bewoners van Den Haag op een structurele en comfortabele wijze thuiswedstrijden van ADO Den Haag laten bezoeken, dat is mijn doel. Ik hoop dat het plan uiteindelijk leidt tot een ‘Grijze Reigah seizoenskaart’, speciaal voor deze doelgroep. We zijn nu begonnen met een pilot van zes wedstrijden. De ouderen die zich hebben aangemeld, betalen in de pilotfase een eigen bijdrage van 10 euro. Ze worden opgehaald en thuisgebracht door busjes van de BBD en krijgen in het stadion een comfortabele plek. Ze kunnen ook eenvoudig even binnen ‘opwarmen’ en een kopje koffie drinken. De kosten voor vervoer, catering en een deel van de ticketprijs willen we met sponsoring opbrengen. En als ik de Dromen Denken Doen-award win, ontvang ik 10.000 euro. Dat zou enorm helpen om het plan rendabel te maken.”

“Gedrevenheid, geduld en doorzettingsvermogen. Dat zijn cruciale ingrediënten om een burgerinitiatief van de grond te krijgen,” weet Esther van der Voort, dagvoorzitter van het deelcongres De Inclusieve Stad, waar Cor van Welbergen tijdens de Dag van de Stad vertelt over zijn plan. Van Welbergen is ondertussen vol van energie, nu hij de eerste ouderen heeft zien genieten van hun voetbaluitje. “ADO had geregeld dat we op de eretribune mochten plaatsnemen”, glundert Van Welbergen. Ook ADO zelf spreekt van een succesvolle vuurdoop. “Wij vonden het geslaagd, omdat we zagen dat de ouderen het geslaagd vonden. Sommigen waren zelfs voor de gelegenheid in het groen-geel uitgedost Vanuit ADO in de maatschappij stimuleren we verbinding tussen sport en samenleving. Zo hebben we bij ADO ook een speciale blindentribune. Dit initatief van Cor is daar een mooie aanvulling op”, aldus Anton Nijboer van ADO Den Haag in de maatschappij. De senioren genoten na afloop van de wedstrijd nog van een hapje en drankje in het Haags Heineken Huis en keerden voldaan huiswaarts.

Lees ook Cors eigen verslag op de website van ADO.

Op de Dag van de Stad op 29 oktober maak je kennis met het initiatief van Cor en vele andere innovatieve oplossingen voor stedelijke vraagstukken, zoals klimaatadaptatie, binnenstedelijk bouwen en mobiliteit. Meld je gratis aan op Dedagvandestad.nl. De Dag van de Stad wordt georganiseerd door Agenda Stad, onderdeel van DGBRW, in samenwerking met o.a. gemeenten en andere ministeries.

De City Deal Voedsel op de Stedelijke Agenda zit bepaalt niet stil. Niet alleen lanceerden ze eind september hun online receptenboek, maar ze brachten tevens alle Nederlandse agrifoodlabs in kaart

In agrifoodlabs kunnen ondernemers en onderzoekers terecht om hun producten op het gebied van agrifood te testen, optimaliseren en innoveren. De kaart die de City Deal heeft opgesteld, biedt in één oogopslag een handig overzicht en toont in welk lab je waarvoor terecht kunt. Bijvoorbeeld in welke labs microbiologische analyses worden uitgevoerd of op welke locatie je proeftuinen kunt gebruiken die werken met de nieuwste technologieën voor gewassen- en teeltonderzoek. Het overzicht bevat alle 32 Nederlandse agrifoodlabs, van Leeuwarden tot Geleen.

De Nederlandse agrifood-sector is continu in beweging en herbergt vele innovatieve ondernemers en bedrijven. De agrifood-professional heeft de maken met veel nieuwe ontwikkelingen, zoals nieuwe technologieën, aangescherpte wet- en regelgeving, verduurzaming van de voedselketen, veranderende voorkeuren in de voedselconsumpatie van de consument. Dit vraagt van de agrifood-professional dat hij voortdurend zijn kennis en innovatiekracht vergroot en daarin ondersteunt en stimuleert het overzicht van labs dat door de City Deal vervaardigd is.

Elk agrifoodlab heeft een breed aanbod aan kennis en faciliteiten, maar er zijn onderling verschillen. Zo ben je in het Blue City Lab in Rotterdam aan het juiste adres voor vragen over de ontwikkeling en toepassing van een ‘blauw’ businessmodel. Houd je je bezig met onderzoek naar voedingsmiddelen, dier en veehouderij, milieutechnologie en fooddesign? Dan kun je je wenden tot de GrowCampus in Den Bosch. En voor onderzoek naar de flora en fauna in zee, ben je welkom bij Stichting Noordzeeboerderij in Scheveningen. Lees meer over het overzicht van agrifoodLabs en bekijk het overzicht (.pdf) op de website van de City Deal Voedsel op de Stedelijke Agenda.

Geen canard à l’orange of mon chou-taart, maar 24 goede praktijkvoorbeelden van stedelijk voedselbeleid. Dat is het online receptenboek van de City Deal Voedsel op de Stedelijke Agenda dat eind september gelanceerd werd. Voor het eerst zijn innovatieve voorbeelden van samenwerking tussen overheid en initiatiefnemers van voedseltransitie gebundeld. Daarmee bieden de deelnemende steden inspiratie aan andere gemeenten en provincies die op zoek zijn naar hun rol in de voedseltransitie.

Gezonde en lokale voeding in zorginstellingen, een app tegen voedselverspilling en een online loket om mensen samen te brengen die met voedsel bezig zijn. Het zijn slechts drie van de voorbeelden die in het online receptenboek uitgebreid belicht worden. Elk recept behandelt een specifieke uitdaging in het voedselsysteem, in één van de vier thema’s: versterken van voedselketens in en rond de stad, gezonde voeding en sociale inclusiviteit, ecologisch en economisch verduurzamen en innoveren en bestuurlijke innovatie. De praktijkvoorbeelden tonen aan dat er volop kansen zijn om de nationale Voedselagenda op lokaal niveau een stevige extra zet te geven.

In de City Deal Voedsel op de Stedelijke Agenda werken 12 gemeenten, de provincie Gelderland en de ministeries van EZK, VWS en BZK samen om het beleid rond stedelijke voedseluitdagingen te versterken. Samen met ketenpartijen in en om de stad worden diverse actielijnen ontwikkeld om de transitie naar duurzame en gezonde voedselsystemen lokaal vorm te geven, tegen de achtergrond van de nationale Voedselagenda. Die werd door het vorige kabinet opgesteld en is door het nieuwe kabinet omarmd.

Lees meer op de website van de City Deal Voedsel op de Stedelijke Agenda.

Staatssecretaris Stientje van Veldhoven van Infrastructuur en Waterstaat heeft donderdag tijdens de Innovatie Expo in Rotterdam de opbrengst van de City Deal Circulaire Stad in ontvangst genomen, in de vorm van een maquette en een website, waarop de 18 projecten van 9 deelnemende gemeenten zijn terug te vinden. De staatssecretaris roemde het initiatief en de energie in de deelnemende steden en benadrukte het grote belang van circulaire wijkprojecten in relatie tot de bouwopgave.

Op het schip ‘Ocean Diva’ verzamelden zich tijdens de Innovatie Expo op het RDM-terrein in Rotterdam betrokkenen en geïnteresseerden voor de oplevering van de resultaten van de City Deal, die bestaat uit de ervaringen en resultaten van 18 projecten uit de deelnemende steden Almere, Amsterdam, Apeldoorn, De Haag, Haarlemmermeer, Rotterdam, Utrecht en Venlo. De staatssecretaris nam een maquette in ontvangst, waarop de projecten geplaatst werden die door vertegenwoordigers van de gemeenten werden toegelicht. Tegelijkertijd werd de website Circulairestad.nl gelanceerd, met uitvoerige informatie over de projecten, indicatoren en belemmeringen.

Totale mindshift

Kennisdeling is cruciaal, zo benadrukte ook wethouder John Nederstigt die de bijeenkomst opende met een bevlogen pleidooi. “Er is meer ruimte nodig in de wet- en regelgeving van de rijksoverheid om te kunnen experimenteren. Maar tegelijkertijd: we gaan in onze gemeenten over de ruimte, het wonen en het afval in onze stad en dat biedt ons ook ruimte en kracht om zelf aan de slag te gaan.” Nederstigt lichtte twee projecten uit Haarlemmermeer toe die onderdeel uitmaken van de City Deal: Lincoln Park en Schiphol Trade Park en stond ook stil bij Park 2020, het eerste volledige zogenaamde ‘Cradle-to-Cradle’ bedrijvenpark ter wereld. Nederstigt verwees naar Emerald City, de hoofdstad van het land van Oz, uit The Wizard of Oz, als de ‘ultieme groene stad’.

John Nederstigt. Foto: Anne Marie Hazenberg (NewMedia Brains)

Hij schetste hoe belangrijk het is om de circulaire stad samen met de inwoners vorm te geven, bijvoorbeeld op het gebied van afval. “Afvalscheiding bij de bron is belangrijk om de hoeveelheid restafval drastisch te kunnen terugdringen. Ik ben ervan overtuigd dat inwoners dat ook inzien.” Nederstigt sprak van de ’totale mindshift’ die nodig is om bijvoorbeeld de CO2-uitstoot drastisch terug te dringen. Hij wees erop dat de ‘Earth Overshoot Day’, de dag waarop we meer natuurlijke bronstoffen verbruiken dan de aarde voor één jaar kan leveren, steeds eerder in het jaar plaatsvindt – dit jaar al op 1 augustus. Maar Nederstigt toonde zich strijdbaar en optimistisch, door in zijn conclusie weer terug te keren bij de Emerald City: “Dorothy keerde met de wind in de rug en met oude schoenen die ze een nieuw leven kon geven, terug uit Emerald City. Zo hebben wij ook de taak om onze stad in betere staat voor onze kinderen achter te laten dan wij hem aantroffen.”

Gert-Jan de Maagd voelt de werkgroepleden aan de tand. Foto: Anne Marie Hazenberg (NewMedia Brains)

Circulariteit als eis

Vervolgens was het woord aan vier leden van de werkgroep van de City Deal die door moderator Gert-Jan de Maagd werden bevraagd over de inzichten die de City Deal hen had gebracht. Belemmeringen in wet- en regelgeving, ook rond definities, werden aangekaart: het moet duidelijk zijn wat een circulair product is en regelgeving moet worden aangepast zodat hergebruik van grondstoffen niet langer duurder is dan gébruik. Er moet ook heel praktisch gekeken worden, naar zaken als: waar slaan we bouwmateriaal op dat geschikt is voor hergebruik, zodat bouwers weten waar ze het vandaan kunnen halen? Veel instemming was er voor de oproep om circulariteit als eis op te nemen in aanbestedingen en voor het gebruik van levenscyclusanalyses. Ook het internationale aspect van de circulaire economie werd belicht, vooral in de context van kennisdeling: het is belangrijk om kennis te delen over landsgrenzen heen. Dit gebeurt onder andere door partijen als Holland Circular Hotspot, die ook bij de City Deal zijn aangesloten.

Zichtbaarheid geven

Daarna brak het moment aan om de verzamelde opbrengst van de City Deal in de vorm van de maquette en de website Circulairestad.nl, te presenteren aan de staatssecretaris. Van Veldhoven toonde zich onde de indruk: “Een deel van de projecten die onderdeel zijn van de City Deal ken ik goed, anderen minder, maar ze laten allen zien dat er heel veel kan en dat deze gemeenten hun verantwoordelijkheid pakken en het ook gelijk doen. Ik ben ook blij dat in de projecten veel aandacht is voor wijken met een grote woningbouwopgave, omdat de bouw zo’n grote verbruiker van grondstoffen is. En ook de aandacht voor het terugbrengen van ‘afval’ in de grondstoffenstroom juich ik toe. Ik ben blij met de deelnemers aan de City Deal omdat samenwerking op dit thema heel belangrijk is. We moeten de mogelijkheden en initiatieven daarom meer zichtbaarheid geven en daarbij helpt de website natuurlijk uitstekend. Goed dat de City Deal-deelnemers zo ambitieus zijn en dank voor het resultaat.”

Staatssecretaris Van Veldhoven neemt de maquette in ontvangst, geflankeerd door de City Deal-leden. Foto: Anne Marie Hazenberg (NewMedia Brains)

In 2016 sprak de Nederlandse regering de ambitie uit om de economie in 2050 volledig circulair te hebben ingericht. Dat is belangrijk om er zeker van te zijn dat er ook in de toekomst genoeg grondstoffen zijn voor iedereen. Die ambitie was een van de aanleidingen voor negen gemeenten, drie ministeries en drie kennispartners om de City Deal Circulaire Stad te ondertekenen. Nu concluderen deze partners eind 2018 dat er al veel mogelijk is en dat tegelijkertijd nog een lange weg te gaan is.

Voor wie na het bezoeken van Circulairestad.nl nog meer wil weten over de City Deal: kom naar de Dag van de Stad, waar ook deze City Deal zichzelf zal presenteren.

Wethouder Ingeborg ter Laak verrichtte in het verbouwde wijkcentrum van de wijk Oosterheem woensdag de aftrap van de wijkpilot Enjoy Life. In deze pilot bezoekt de gemeente Zoetermeer actief mensen die het financieel of sociaal moeilijker lijken te hebben. Doel is om inwoners te informeren over mogelijkheden voor hulp en ondersteuning en om samen te verkennen op welke manier hun eigen sociale omgeving kan helpen om erger te voorkomen. Het initiatief zorgt voor zichtbaarheid en verbinding in de wijk en helpt inwoners en professionals bij het realiseren van een veilige en gezonde woonomgeving.

Het wijkcentrum als huiskamer van de wijk

De officiële kick-off van Enjoy Life wordt gecombineerd met de heropening van het wijkcentrum Oosterheem. “We hebben verschillende loketten van de gemeente hier samengebracht in één ruimte”, vertelt Ter Laak in haar openingswoord. “Vanuit het gemeentehuis zijn wij heel goed in het denken in domeinen, beleidsterreinen en financieringsstromen. Dus als u wilt melden dat er stoeptegels kapot zijn, weten wij dat u bij Stadsbeheer moet zijn. We zijn heel erg goed in doorsturen en dat wilden we nu juist een keer omdraaien. We willen alle vragen op het gebied van onderhoud, zorg en veiligheid aan elkaar verbinden en dat heeft geresulteerd in dit wijkcentrum, waar er plek is voor iedereen in de wijk met vragen hierover.” Projectleider Susanne van Veen vult aan: “Het wijkcentrum is veel meer een open ontmoetingsplek, een soort huiskamer voor de wijk geworden.”

Een vriendelijk gesprek kan erger voorkomen

Maar de innovatie gaat verder dan het vernieuwde wijkcentrum. Van Veen: “Er fietst een collega door de wijk, om mensen te bezoeken van wie we signalen krijgen dat ze het moeilijk hebben en om zelf in de wijk die signalen op te halen, bijvoorbeeld over jeugd die overlast veroorzaakt.” “Soms bezoek ik mensen die zelf een klacht hebben ingediend over overlast”, vertelt Merijn Obbink. Hij is de fietser, die, vooralsnog twee dagen per week, door de wijk fietst en inwoners bezoekt. “En soms doen we dat op basis van andere signalen. Bijvoorbeeld als we van een energiemaatschappij door krijgen dat iemand afgesloten dreigt te worden van energie, vanwege een betalingsachterstand. Wat gemeenten dan doorgaans doen, is de bewoner hierover een brief sturen. Maar juist mensen met een betalingsachterstand openen vaak de post niet, bang voor nog meer schulden”, weet Obbink die tevens schuldhulpverlener is. “Dan is een bezoek en een vriendelijk gesprek, voor de situatie verder escaleert, een betere oplossing.”

Obbink geeft ook zijn ogen en oren de kost om bezorgde geluiden van buren op te vangen of om bijvoorbeeld verwaarloosde tuinen te zien – een indicatie dat mensen misschien andere zaken aan hun hoofd hebben waardoor het lastig is de boel netjes te houden. Of hij gaat na klachten over overlast door jongeren, samen met jeugdhulpverleners met de ouders praten. “Het gaat dus zeker niet alleen om schulden, maar ook om sociale en andere problemen,” zegt Obbink.

Vroegsignalering als kern van de pilot

“We richten ons vooral op vroegsignalering”, benadrukt Van Veen. “Natuurlijk kunnen we mensen die we bezoeken doorverwijzen naar instanties of de juiste dienst van de gemeente, maar doel is eigenlijk om het inschakelen van die instanties vóór te zijn. Om mensen bij wie een probleem ontstaat te laten weten dat er mogelijkheden zijn. Soms kan het al helpen dat ze hun verhaal kwijt kunnen of om hen in contact te brengen met een buurtbewoner of vrijwilliger met een luisterend oor, vertelt Obbink. “We gaan hiermee tegen de stroom van digitalisering in. Er is steeds minder persoonlijk contact en niet iedereen weet even snel en makkelijk de weg naar het digitale loket te vinden, ondertussen nemen hun problemen geleidelijk in omvang toe. Door nu proactief te informeren en verbinden, willen we voorkomen dat het zover komt.”

Van Veen: “Als het experiment succesvol is – en daar gaan we vanuit – kan het wellicht naar andere wijken uitgebreid worden, al heeft elke wijk zijn eigen signatuur en problematiek, en moet de inrichting van een wijkgerichte aanpak hulp altijd daarop toegespitst worden.”

City Deal Zorg voor Veiligheid in de Stad

De pilot maakt onderdeel uit van de City Deal Zorg voor Veiligheid in de Stad. Naast Zoetermeer, nemen ook Almere, Breda, Tilburg, Maastricht en Nijmegen deel aan de City Deal. Samen met vier ministeries wordt er gewerkt aan het voorkomen van criminaliteit en overlast door het sociale domein en het veiligheidsdomein beter aan elkaar te koppelen. Iedere stad experimenteert op een ander onderwerp. Zo werken Breda en Tilburg o.a. aan een nieuwe werkwijze bij de re-integratie van ex-gedetineerden en zet Nijmegen zich in voor een digitaal informatieknooppunt tussen de domeinen zorg en veiligheid.