Vacature: City Deal Vitale Binnensteden zoekt verbindende en daadkrachtige programmacoördinator

23 januari 2023

De City Deal Vitale Binnensteden die dit jaar van start gaat, is voor de looptijd van de deal – vier jaar – op zoek naar een programmacoördinator voor 3-4 dagen per week. Heb jij een ruimtelijk-economische achtergrond en affiniteit met stedelijke transformatie? Ben jij van nature een verbinder en daarnaast resultaatgericht en een kei in helder communiceren? Lees dan de vacaturetekst en reageer voor 17 februari 2023!

Wie zoeken we?

Tussen organisaties in heel Nederland maak jij als programmacoördinator van de City Deal werk van de transformatie in de grote binnensteden. Dat doe je door slim en daadkrachtig samen te werken met verschillende ministeries, gemeenten, bedrijven en kennisinstellingen. Dankzij jou als drijvende kracht stropen deze partijen de mouwen op om gezamenlijk tot vernieuwing te komen om van de binnenstad een geliefde verblijfsplek te maken met een mix van recreëren, werken, leren, ontmoeten en wonen in een aantrekkelijke en groene setting.

Over de City Deal Vitale Binnensteden

Binnensteden zijn een belangrijke economische motor en sociaal hart van de stad. De toekomst van de Nederlandse binnenstad staat al geruime tijd onder druk. Het gebruik van de binnenstad verandert én intensiveert, en de coronacrisis heeft bepaalde ontwikkelingen versterkt waardoor we op een kantelpunt van veranderingen staan in de binnenstad. Gemeenten, retailers, dienstverleners, de cultuursector, vastgoedeigenaren en stadsbezoekers zien het levendige hart van hun stad in aantrekkelijkheid afnemen en op sommige plekken zelfs verloederen. Er is behoefte aan vernieuwende aanpakken en financieringsoplossingen om duurzame transformatie mogelijk te maken. In de City Deal Vitale Binnensteden experimenteren koplopergemeenten samen met ministeries om van de binnenstad een bruisende en toekomstbestendige plek te maken. Basis voor de City Deal vormt de Verkenning G6 Binnensteden: sturen op transformatie (Bura/Stec, 2022) en de samenwerkingsagenda die door de G6-steden op basis hiervan is opgesteld.

Alle deelnemende partijen brengen eigen projecten en eigen ervaringen in. Daarbij ligt de focus op vier werklijnen:

  1. Programmeren van de binnenstad
  2. Versterken van samenwerkingen in binnensteden
  3. Strategieën voor aanpak van financiering, vastgoed en ondermijning
  4. Data en monitoring

Jouw taken

  • Je voert de dagelijkse leiding en coördinatie van de City Deal en bent aanspreekpunt voor alle partijen in de City Deal. Je wordt hierin bijgestaan door een inhoudelijk expert die als rechterhand meedenkt en jou kan adviseren. Je wordt ondersteund door een secretaris en communicatiemedewerker. Je zit het tweewekelijks kernteamoverleg voor bestaande uit de meest betrokken rijks- en gemeentelijke partners.
  • Je coördineert de samenwerking en zorgt dat er met plezier en voortgang wordt gewerkt aan het uitvoeringsplan dat jij met hen opstelt.
  • Jij zorgt dat partijen vanuit de analyse in de actie-modus komen. Zodat partijen slagvaardig projecten opstarten en uitvoeren.
  • Je organiseert City Deal-dagen waar alle partijen bijeen komen om de voortgang te bespreken, plannen te smeden en voorbeeldprojecten te bezoeken.
  • Je voert overleg met vastgoedpartijen, retailers, banken, overheden, kennisinstellingen en andere partijen over kansen, belemmeringen en prikkels die bijdragen aan de transformatie van binnensteden.
  • Je signaleert kansen voor ´systeem doorbraken´, zoals nieuwe wetgeving, beleid, financiering of afspraken met de markt. Hiervoor ontwikkel je met de City Deal partners passende instrumenten.

Functie eisen

  • Je werkt enthousiasmerend en bent in staat mensen en partijen in beweging te brengen.
  • Je hebt een sterke ruimtelijk-economische achtergrond en hebt affiniteit met stedelijke transformatie en vastgoedvraagstukken. Bij deze transformatie kijk jij van nature vanuit meerdere perspectieven en heb je kennis van zowel de publieke als private sector.
  • Je bent van nature een verbinder, teamspeler en netwerker.
  • Je hebt een sterke proces-intelligentie, schakelt makkelijk tussen bestuurslagen en je kunt je gemakkelijk inleven in verschillende partijen.
  • Je bent duidelijk in de communicatie: je legt makkelijk contact en je kunt plannen helder toelichten.
  • Je bent resultaatgericht en hebt een praktijkgerichte inslag.
  • Je bent onafhankelijk en handelt (niet vanuit een organisatiebelang) in dienst van het collectief.

Praktisch

  • Verwachte tijdsbesteding: 24-32 uur per week, flexibel in te vullen.
  • Gewenst niveau: schaal 13/14.
  • Looptijd: gedurende looptijd City Deal Vitale Binnensteden (4 jaar)
  • Invulling: één persoon (en geen team), ook omwille van korte lijnen met andere betrokkenen.
  • Vergoeding: in overleg.

Interesse?

Mocht je interesse hebben, dan vragen we je om in een motivatiebrief in te gaan op de volgende vragen:

  • Wat denk jij dat deze City Deal voor de Nederlandse binnensteden concreet kan betekenen?
  • Hoe zie je je eigen rol in de uitvoering van de City Deal?
  • Wanneer kijk jij aan het einde tevreden terug op de samenwerking?

Procedure

Reageren op deze vacature kan tot uiterlijk vrijdag 17 februari door een email met je motivatie en CV te sturen naar: [email protected].

Op basis van de ontvangen brieven maakt het projectteam een selectie van enkele kandidaten. Met deze kandidaten zullen we een verdiepend gesprek voeren, op basis waarvan de keuze voor een programmacoördinator gemaakt zal worden. Voor vragen over de vacature kun je contact opnemen met Steven Kroesbergen (Dealmaker Agenda Stad) via: [email protected].

Meer over City Deals

City Deals zijn thematische samenwerkingen waarin gemeenten, Rijk, private partijen, kennisinstellingen en andere organisaties op basis van gelijkwaardigheid werken aan innovatieve oplossingen voor complexe stedelijke opgaven. Gedurende de looptijd van vier jaar wordt experimenteerruimte gezocht en benut om waardevolle inzichten op te doen die belangrijke input vormen voor nieuw landelijk of stedelijk beleid. City Deals zijn een initiatief van het interbestuurlijke programma Agenda Stad dat in 2015 door het ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties ontwikkeld is. Inmiddels zijn 29 City Deals ondertekend rond diverse multidisciplinaire vraagstukken, zoals elektrische deelmobiliteit, maatwerk in het sociaal domein, klimaatadaptatie en stedelijk voedselbeleid. Lees meer over City Deals op Agendastad.nl.

 

Nieuws

City Deal ‘Een slimme stad, zo doe je dat’ wordt verlengd en breidt verder uit

Dit gaat over de City Deal Een Slimme Stad, zo doe je dat
19 januari 2023

Nederland staat voor grote opgaven om onze steden, dorpen en regio’s leefbaar en duurzaam te houden. Die kunnen we alleen oplossen als we daarvoor, op een democratische manier, ook de kansen benutten die digitalisering en technologisering ons bieden. Daarom sluiten 59 partners zich op 19 januari in ’s-Hertogenbosch aan bij de volgende stap van de City Deal ‘Een slimme stad, zo doe je dat’.

De afgelopen twee jaar is er door 63 partners gewerkt in de City Deal ‘Een slimme stad, zo doe je dat’. Samen willen ze de kansen van digitalisering en technologisering benutten om regio’s, steden en dorpen leefbaar en sociaal te houden en de democratie te versterken.

Een groot smartcitynetwerk dat stappen wil zetten

Met succes, want er zijn 16 nieuwe instrumenten ontwikkeld waarmee smartcityoplossingen gemakkelijker kunnen worden toegepast, er is een toolbox opgezet waarin ruim 250 instrumenten zijn verzameld en er is ruim anderhalf miljoen euro aan (Europese) subsidies verkregen. Maar bovenal hebben de partners de afgelopen jaren ontdekt dat ze kunnen vertrouwen op elkaars expertise, waardoor er meer snelheid ontstaat in innovatie. Er is een groot en stevig smartcitynetwerk ontstaan dat de komende jaren grote stappen wil zetten.

Projectleider Jan-Willem Wesselink is tevreden met de volgende stap. ‘We hebben een goede basis gelegd om de kansen te benutten die digitalisering en technologisering aan steden, dorpen en regio’s kan bieden. Die kansen moeten we nu omzetten in waarde. Het is mooi om te zien dat de partners daarmee door willen.’

Partners City Deal ‘Een slimme stad, zo doe je dat’

De volgende overheden, bedrijven en maatschappelijke organisaties ondertekenen op 19 januari de volgende stap van de City Deal in ’s-Hertogenbosch: gemeente Alkmaar, gemeente Amersfoort, Amsterdam Smart City, gemeente Apeldoorn, Arcadis, Argaleo, Avans hogeschool, ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties, BNA, BNSP, BPD, BTG, gemeente Breda, Brightlands Smart Services Campus,  gemeente Capelle aan den IJssel, Capgemini, Centrum voor Veiligheid en Digitalisering, Civity, Data- en Kennishub Gezond Stedelijk Leven, gemeente Den Haag, gemeente Deventer, DHM, gemeente Dordrecht, ELBA\REC, gemeente Enschede, Facilicom Solutions,  Fiware, FME, Fontys hogeschool, Future City Foundation, Goudappel, gemeente Heerlen, Heijmans, gemeente Helmond,

hogeschool Rotterdam, ministerie van Infrastructuur en Waterstaat, Kadaster, KPN, NHL Stenden, provincie Noord-Brabant, provincie Noord-Holland, provincie Overijssel, Platform31, Politie, Rijksvastgoedbedrijf, gemeente Roermond, stad Roeselare, gemeente Rotterdam, hogeschool Saxion, gemeente ’s-Hertogenbosch, gemeente Sittard-Geleen, Six advocaten, TNO, TU Delft, VodafoneZiggo, WeCity, WeLabs, provincie Zuid-Holland, gemeente Zwolle.

Tegelijkertijd is met DigiGo, Impactcoalitie Safety & Security, de Retailagenda, de U-Tech Community en Urban Innovation Development netwerk (i.o) de intentie ondertekend om te onderzoeken hoe we beter kunnen samenwerken. Wesselink: ‘We staan in Nederland voor enorme opgaven. We hebben een grote woningbouwvraag en tegelijkertijd een stevige duurzaamheidsopgave.’

 

City Deals

De City Deals zijn onderdeel van Agenda Stad, het interbestuurlijke programma waarin steden, maatschappelijke partners en Rijksoverheid samenwerken aan het versterken van de innovatie van Nederlandse steden. City Deals hebben als doel innovatie aan te jagen. In City Deals leggen de betrokken partijen concrete afspraken met elkaar vast. In deze aanpak staat de inhoud centraal en werken de verschillende partijen samen op basis van gelijkwaardigheid. Kijk voor meer informatie op www.agendastad.nl.

 

Noot voor de redactie

Voor meer informatie over de City Deal ‘Een slimme stad, zo doe je dat’ of aanvragen van interviews kunt u contact opnemen met Jan-Willem Wesselink, projectmanager van de City Deal, via T: +31 6 286 384 26 ([email protected]) of Zoë Spaaij, projectsecretaris, via T: +31 6 50586953 ([email protected]).

 

Nieuws

Haarlem volop in beweging naar een gezonde en duurzame stad

Dit gaat over de City Deal Gezonde en duurzame voedselomgeving
20 december 2022
Hans Guldemond Photography
Hans Guldemond Photography

Haarlem haalde onlangs de landelijk media met de wens om reclames van vlees uit de bio- industrie te willen weren uit de openbare ruimte. Dit leverde een storm aan reacties op. Maar wie deze stad al langere tijd volgt, ziet dat dit een van de vele initiatieven is om het voedselaanbod in de stad te vergroenen. Een gesprek met Stephan Kooijman, beleidsadviseur van de gemeente Haarlem. “We focussen op de energie die in de stad zit.”

Haarlem kent een rijk en divers aanbod aan voedselinitiatieven. Projecten om het gezonde aanbod in de stad te vergroten, de voedselketen te verduurzamen of lokaal voedsel te stimuleren. “Vijf jaar geleden maakte de gemeente voedsel een van de speerpunten in zijn circulaire programma,” legt Stephan Kooijman uit. “De belangrijkste reden hiervoor is omdat er grote vraagstukken rondom voedsel zijn die moeten worden aangepakt.”

Haarlem zoekt hierin de samenwerking op met andere steden. Naast deelname aan de City Deal Gezonde en Duurzame voedselomgeving is Haarlem ook actief in het netwerk van Cities 2030; een samenwerkingsverband tussen steden, kennisinstelling en maatschappelijke organisaties die zich inzetten voor een veerkrachtige en duurzame voedselsysteem. Stephan Kooijman: “Haarlem heeft een aantal Living labs;  collectieve tuinen en andere projecten waarin we onder meer experimenteren met het kweken van voedsel in de stedelijke omgeving en de invloed daarvan op de biodiversiteit.”

In zijn ambities om de voedselketen te vergroenen kan de gemeente ook rekenen op de Haarlemse horeca. “We hebben een koplopersgroep van circulaire restaurants in Haarlem. Hierin zijn ca. 25 restaurants vertegenwoordigd, waaronder drie restaurants met een Michelinster. Deze restaurants werken aan het circulair maken van hun bedrijfsvoering én aan het vergroenen van hun menu.”

Maar niet alleen ondernemers, ook burgers zetten zich in voor een gezonde en duurzame voedselomgeving. Haarlem Food Future is een initiatief dat zich samen met inwoners, ondernemers, stadslandbouwers, boeren, horeca, onderwijs en de gemeente inzet voor het verduurzamen van de voedselvoorziening van Haarlem. Het zet zich in voor stadslandbouw, voedseleducatie en het tegengaan van voedselverspilling. “Ook hieruit komen mooie initiatieven voort zoals de We-cup, een herbruikbare statiegeldbekers die je bij tal van Haarlemse to-go-zaken kunt gebruiken. Ook kun je in meer dan 60 Haarlemse cafés, restaurants en cateraars gebruik maken een doggybag mee naar huis nemen om zo voedselverspilling tegen te gaan.”

Dat voedsel verbindt, wordt duidelijk in het project Ecoring. Een stichting voor tieners en jongvolwassenen die zich inzet om de sociale banden te verstevigen. Sinds een aantal jaar heeft Ecoring in Schalkwijk een tuin waar buurtgenoten en andere belangstellenden hun eigen voedsel te creëren. “Het mooie aan dit initiatief is de sociale component. Op de tuinen wordt veel georganiseerd, van festival, muziek, poëzie. Hier zie je echt dat voedsel mensen samenbrengt. ”

Actieve bevolking
Stephan Kooijman zegt uitdrukkelijk hij slechts een klein deel noemt van het rijke aanbod van voedselprojecten. Maar hoe komt het dat er zo veel initiatieven zijn in Haarlem? “Haarlem heeft actieve bevolking, met sterke netwerken. Als gemeente zetten wij in op de energie die er in de stad is. Geen plannen bedenken vanuit het stadhuis, maar kijken wat er gebeurt in de stad gebeurt en hoe we dit kunnen versterken.”

Terug naar de vleesreclame: “De gemeente gaat in gesprek met aanbieders van advertentieruimte met het verzoek om advertenties van vlees uit de bio-industrie niet meer te promoten, “ legt Stephan Kooijman uit. “Een logische besluit. De bio-industrie heeft grote gevolgen voor mens, dier en milieu. Daarnaast eten mensen veel meer vlees dan nodig is. We hoeven toch geen reclame te maken voor een product waarvan we al te veel consumeren. Zeker omdat vlees geen noodzakelijk product is: er zijn hele goede alternatieven! Laten we daar de aandacht op vestigen.”

Nieuws Onderzoek

Interview met Danielle Braun “De ontmoeting moet op één staan bij plannen in de wijk”

Pieter Verbeek
28 september 2023

Als je steden bouwt, houd dan rekening met de ‘kleefstof’ tussen mensen, stelt Danielle Braun. Hoe zorg je ervoor dat bewoners contact met elkaar houden, minder eenzaam zijnen meer dingen samendoen? Op de Dag van de Stad legt de corporate antropoloog in haar last lecture de nadruk op het maken van verbindingen in de stad en wat we kunnen leren van andere culturen.

© Mirjam van der Linden fotografie

Als stedelijke professional kun je een belangrijke rol spelen in het leggen van verbindingen, stelt Braun. “Denk bijvoorbeeld aan de aanleg van fietspaden, speeltuinen en andere ontmoetingsplekken. Nog beter is het om verhalen te maken rond elke wijk, die je bouwt of herstructureert. Een verhaal waarmee de wijk een bijzondere plek wordt om te wonen, waarmee je bewoners trots maakt op hun wijk. Na de ontzuiling en het loslaten van allerlei structuren in onze samenleving zijn we een beetje zoekende in hoe we moeten samenleven. Op de Dag van de Stad wil ik voorbeelden geven hoe andere culturen dat doen, en wat wij daarvan kunnen leren.”

Braun, ook wel de ‘antropoloog des vaderlands’ genoemd, reist de wereld rond op zoek naar wat andere samenlevingen ons kunnen leren over onze eigen maatschappij. Ze schrijft boeken en begeleidt leiders bij conflict en verandering. Daarnaast is ze directeur van de Academie voor Organisatiecultuur. Op de Dag van de Stad neemt ze haar publiek mee op reis in een Last Lecture langs allerlei culturen, op zoek naar meer verbinding tussen wijkbewoners.

Buurt-app

Een voorbeeld van verbinding maakte ze zelf mee in haar eigen wijk in Soest “Tijdens COVID kregen we in de straat meer contact met elkaar als buurtbewoners dankzij een WhatsAppgroep. Vanuit antropologisch oogpunt is dit een voorbeeld van op elkaar letten. In de appgroep deelden we vooral flauwe grapjes met elkaar, maar ook of je iets kon meenemen uit de winkel. Een van onze buren is Toos, ze is tegen de 80 en gaat nog steeds graag met de racefiets op pad. Ze vindt het niet leuk als we haar controleren. Dankzij de appjes zagen we dat het goed met haar ging, wanneer ze met een smiley reageerde op een grap. Na COVID is er echt door die appgroep een sociale structuur ontstaan in onze buurt. We hebben bijvoorbeeld twee buurjongens die af en toe alleen thuis mogen zijn. Dan appen de ouders of we allemaal een oogje in het zeil kunnen houden.”

Speldenprikken uitdelen

Ontstond de verbinding vanuit de bewoners in de wijk van Braun vanzelf, lang niet in alle wijken is dat het geval. Kun je daar als stad op sturen? Braun denkt van wel. “ Mensen zijn vaak een beetje handelingsverlegen, dat kun je zeker stimuleren. Natuurlijk is het mooier wanneer het spontaan ontstaat zoals in mijn wijk, maar in sommige wijken is dat gewoon lastig.

Denk bijvoorbeeld aan een wijk met veel nieuwkomers. Als gemeente kun je een burendag organiseren, of beslismomenten waarop wijkbewoners in gesprek gaan over waar de speeltuin of bibliotheek moet komen. Zo kun je op microniveau wel degelijk als overheid helpen. Je kunt maatschappelijke speldenprikken uitdelen, het voorbeeld geven of iets faciliteren en toch bewoners het gevoel geven dat ze het zelf organiseren.”

Beeldvorming

Naast een mooi wijkverhaal maken kun je als gemeente werken aan beeldvorming. “We hebben gezien dat tien jaar bezuinigen op sociaal werk de wijken niet echt heeft geholpen. Denk aan jongeren, die vaak geen eigen plek hebben. Als jongeren in een groep rondhangen bij een skatepark, zie je ze dan als potentiële criminelen, of denk je goh, wat leuk dat ze zo gezellig bij elkaar zitten?”

Natuurlijk moet je als stadsbestuur ook over grotere structuren beslissen, gaat Braun verder. “Leg je voorzieningen in de wijk aan of op een centrale plek, zoals een groot winkelcentrum buiten de wijk? Waar leg je de fietspaden aan? Als je plannen in de wijk ontwikkelt moet de ontmoeting tussen mensen op één staan. Die ontmoeting is het grootste goed. Elke wijk of straat zou minimaal één punt moeten hebben waar je als bewoner vaak naartoe moet. Dat kan de apotheek zijn, de viskraam of de huisarts. We moeten anders naar de stad gaan kijken, en daarin keuzes maken.”

Hoe dan ook moeten volgens Braun mensen centraal staan. En hoe zij met elkaar samenleven. “Ik geloof dat de meeste mensen in ons land verlangen naar contact en verbinding”, zegt Braun. “Het is interessant om te zien hoe we er als land naar kijken. Neem Prinsjesdag. Gaan we voor het Bruto Nationaal Product (BNP), of net als Bhutan, voor het Bruto Nationaal Geluk? We moeten leren van wat we al weten. Want eigenlijk weten we al hoe we moeten samenleven. We zijn het alleen soms een beetje vergeten. Daar wil ik de Dag van de Stad deelnemers weer aan helpen herinneren.”

Interviews Nieuws

Interview Berry Kessels “In de wijk klopt het hart van Nederland”

Pieter Verbeek
21 september 2023

Van energietransitie, armoede tot eenzaamheid. Alle stedelijke uitdagingen spelen zich af op wijkniveau. Daarom is het ook zo belangrijk om ze vanuit de wijken aan te pakken, stelt wijkontwikkelaar Berry Kessels. ‘Maar doe dat dan wel vooral vanuit de kracht van de wijk.’

Als iemand de wijken van Arnhem goed kent, is het Berry Kessels. Jarenlang verdiepte hij zich als verslaggever voor de regionale krant De Gelderlander in de ontwikkeling van de stad en alle partijen die daarop hun invloed hadden. Als wijkontwikkelaar leidde hij bij woningcorporatie Volkshuisvesting Arnhem de ontwikkeling van het Modekwartier Klarendal. Van Vogelaarwijk werd dit een creatieve wijk vol winkels, mode-ateliers, designstudio’s, een populaire speeltuin en horeca.

‘De Jordaan van het oosten’

“Iedereen heeft behoefte aan een prettige plek om te wonen”, vertelt hij, “Niet alleen een huis dat niet lekt, maar ook een fijne omgeving. De wijk is de plek waar we wonen en is cruciaal voor het welzijn van mensen.”

Net als in elke stad scheelt het ook in Arnhem in welke wijk je woont. Van oudsher kent de Rijnstad grote verschillen. Er zijn wijken met nauwelijks sociale huurwoningen, en in sommige wijken is het aandeel sociale huur maar liefst tachtig procent. Een van die wijken is Klarendal. Kessels noemt de wijk ‘de Jordaan van het oosten’. Een echte volkswijk dus. Van oudsher was het een katholieke arbeiderswijk in een door protestanten geregeerde stad. Inmiddels is de volkswijk veranderd. Nog een derde van de bewoners stamt uit die tijd.  Daarnaast is een derde migrant, vooral afkomstig uit Turkije en Duitsland en een derde is kunstenaar of kunststudent. Die laatste groepen kwamen in de jaren ‘70 naar Klarendal vanwege de goedkope woningen. In de loop van de jaren nam de verloedering echter toe en in 2007 werd Klarendal een van de Vogelaarwijken.

Vraag vanuit de bewoners

Dat moest veranderen. “De vraag naar ontwikkeling kwam eigenlijk begin jaren ’00 vanuit de bewoners zelf”, vertelt Kessels. “Zij wilden weer hun winkelstraten terug, zo bleek uit een uitgebreid onderzoek waarin zij zelf een grote rol hadden. Maar hoe doe je dat? Je kan niet de kruideniers, bakkers en slagers zomaar terugbrengen in de wijk. Daarom organiseerden we als woningcorporatie sessies met de creatieve sector in de stad. Daaruit ontstond het idee om iets met mode te gaan doen. Arnhem heeft een modeopleiding die wereldwijd aanzien geniet. Natuurlijk was daarover flinke discussie, het mooie was dat het echt vanuit de mensen zelf kwam. Als iemand klaagde dat de bakker er niet meer was, antwoordde iemand anders: eigen schuld, we halen ons brood bij de supermarkt. De ijzerwarenhandel is ook weg omdat we naar de Hubo gaan.”

Nog steeds is Klarendal een wijk met een kleine zeventig procent aan sociale huurwoningen. Met één verschil: het is weer een levendige wijk, met ruim vijftig kleinschalige winkelstudio’s, hét gebied van mode en design. Daarnaast zijn er vijf café-restaurants, een modehotel, een theater, een filiaal van het ROC waar de musicalopleiding is gevestigd, een medisch centrum en een salsaschool. “De winkelstraat, de levensader van de wijk, had eerst geen prettige uitstraling en sfeer”, vertelt Kessels. “Veel gesloten oude winkelpuien, en hier en daar plekken waar het gewoon niet tof was, zoals overlast door harddrugsgebruik. Dat is allemaal verdwenen. Klarendal is weer gezellig geworden. En waar het gezellig is, is geen ruimte voor overlast.” De wijkontwikkeling kreeg enorm veel media-aandacht en ontving allerlei prijzen, zoals de Gouden Piramide, een Rijksprijs voor inspirerend opdrachtgeverschap.

 

Modeshow in Klarendal

Oog voor de kracht van de wijk

Wat Klarendal heeft laten zien, volgens Kessels, is hoe belangrijk het is om oog te hebben voor de kracht van de wijken en de wijkbewoners. “We zijn vaak geneigd om te zeggen dat een wijk lastig is. Dan volgt er een hele litanie aan ellende. Maar iedere wijk heeft ook zijn eigen kracht. Een mooi voorbeeld hier in Klarendal is de speeltuin. Die wordt al ruim vijftig jaar gerund wordt door zo’n zeventig vrijwilligers uit de wijk. Per jaar trekt de speeltuin 30.000 bezoekers, ook uit andere wijken. Daarmee is het een top 10 attractie van Arnhem. En dat voor een plek die bewoners helemaal zelf runnen. Daar moet je als wijkontwikkelaar oog voor hebben. Kijk bijvoorbeeld naar het stadsschoon in een wijk. In een oude wijk vind je veel mooie architectuur. Of kijk naar die ene bijzondere biljartvereniging. Mijn insteek als wijkontwikkelaar is: onderzoek niet wat er allemaal mis is, maar kijk juist naar wat er goed is aan een wijk. Natuurlijk moet je dat wat er mis is bestrijden. De criminaliteit aanpakken, de rommel opruimen, mensen die lang thuis zitten helpen stappen te zetten. Het werkt echter vaak beter om wat goed is te versterken. Daarmee creëer  je energie en maak je enthousiasme los. Daarom moeten de beleidsjongens en -meisjes van de gemeente en de coöperaties wat vaker in de wijken komen. Verandering in gang zetten, lukt niet vanachter je bureau.”

Helemaal mooi is als je die wijkkracht kunt verbinden aan een breder stedelijk vraagstuk. Dat kon in Klarendal, gaat Kessels verder. “We hebben in Arnhem een fantastische modeacademie, een van de beste ter wereld, waar topontwerpers afstuderen. Alleen na hun studie verdwijnen ze om op een zolderkamer collecties te ontwerpen voor de Bijenkorf of voor zichzelf. Of ze verhuizen naar Milaan, Parijs of Londen. Kortom, we zagen weinig van de modeontwerpers terug in de stad. Hoe kunnen we het meer zichtbaar maken in de stad, en die designers een stap verder helpen in hun carrière? Die vraag hebben we gecombineerd met de sociale vraagstukken in Klarendal om de wijk te verbeteren. Nu vind je in Klarendal dus veel ontwerpers, die op ambachtelijke wijze bijzondere ontwerpen maken.”

De kans is nu

De verduurzaming van wijken is volgens Kessels de uitgelezen kans om dieper in de wijken te komen. “We komen nu overal binnen bij wijkbewoners. Huishoudens moeten van het gas af, krijgen dubbelglas en nieuwe installaties. Eenmaal binnen bij mensen thuis is hét moment om te vragen: hoe gaat het hier eigenlijk? Ook kun je met de verduurzaming de sociale cohesie versterken. In Arnhem, maar ook op andere plekken, zijn er buurtklusbedrijfjes ontstaan. Je koppelt  handige buurtbewoners aan de werkzaamheden die er liggen. Dat is ook een vorm van economie de wijk inbrengen. En dat is een enorme kans.”

Dag van de Stad

© Photo by Tais

Berry Kessels neemt tijdens de Nacht van de Stad, zondagavond 8 oktober, deelnemers van de Dag van de Stad mee op een nachtexcursie door Klarendal. Daar vertelt hij meer over de geschiedenis van deze authentieke volkswijk en over de ontwikkeling van het Modekwartier. Op de Dag van de Stad zelf is hij moderator bij de opening met Maarten Hajer en bij de talkshow De kunst van wijkgericht werken. Meer weten? Kijk op www.dagvandestad.nl.

Interviews Nieuws

Wethouders juichen initiatief toe om voedselomgeving wettelijk te reguleren

Dit gaat over de City Deal Gezonde en duurzame voedselomgeving
13 december 2022

Wethouders van de City Deal Gezonde en duurzame voedselomgeving zijn blij met het voornemen van staatssecretaris Van Ooijen van VWS om regulering van de voedselomgeving te verankeren in een nieuwe wet. Dat schrijven zij in een gezamenlijk brief aan de leden van de vaste Kamercommissie VWS van de Tweede Kamer.  

De staatssecretaris kondigde vorige week in een brief aan om voor gemeenten een ‘optionele bevoegdheid te willen creëren om in het omgevingsplan regels te stellen waarmee de vestiging van nieuwe ongezonde voedselaanbieders op bepaalde plekken kan worden geweerd’. Wethouders van Almere, Amsterdam, Den Haag, Ede, Utrecht, Rotterdam en Wageningen juichen dit van harte toe.

De wethouders hebben de ambitie om in 2030 rond scholen en in kwetsbare wijken een gezondere voedselomgeving te creëren. Dat is noodzakelijk om de trend in overgewicht te keren. Onderzoek van de Universiteit van Amsterdam toont aan dat gemeenten hiervoor (wettelijke) instrumenten nodig hebben. Hierover schreven zij in januari 2021 al een brandbrief  naar voormalig staatssecretaris Paul Blokhuis.

Groeiend aanbod aan ongezonde voeding
Het aanbod van ongezond voedsel is de afgelopen jaren sterkt toegenomen. Volgens data-onderzoek van KRO-NCRV Pointer is het voedselaanbod in Nederland de afgelopen 10 jaar sterk veranderd. In die periode kwamen er duizenden fastfoodlocaties bij, terwijl het aantal winkels met vers aanbod zoals groentezaken afnam. Ongezond voedsel is meer dan vroeger onderdeel van het huidige straatbeeld en gaat vaak gepaard met een minder aantrekkelijke en leefbare buurt.

De wethouders schrijven dat de maatregelen die genoemd zijn in het regeerakkoord – zoals de suikerbelasting op frisdranken en 0% btw op groente en fruit – absoluut bijdragen in de aanpak van overgewicht. De suikerbelasting is inmiddels aangekondigd op Prinsjesdag en zal op 1 januari 2024 worden ingevoerd. De wethouders roepen de Kamerleden op om haast te maken met de invoering van 0% belasting op groente en fruit.

Over de City Deal
Iedereen – van jong tot oud – zou toegang moeten hebben tot gezond, duurzaam en betaalbaar voedsel. Dat is de ambitie van deze City Deal Gezonde en duurzame voedselomgeving. Hierin werken acht steden, drie departementen en diverse kennisinstellingen samen aan een gezonde en duurzame toekomst. De City Deals zijn onderdeel van Agenda Stad, het interbestuurlijke programma waarin steden, maatschappelijke partners en Rijksoverheid samenwerken aan het versterken van de innovatie van Nederlandse steden.

Wil je meer weten over de City Deal Gezonde en duurzame voedselomgeving? Neem dan op via [email protected] op of meld je aan voor de nieuwsbrief.

 

Achtergrond Nieuws

Proeftuin voor een gezonde voedselomgeving in Rotterdam

Dit gaat over de City Deal Gezonde en duurzame voedselomgeving
Merel Eijken
6 oktober 2023
fruit voor winkel

Hoe kunnen gemeenten invloed hebben op het aanbod van voedsel in de stad? Die vraag is niet makkelijk te beantwoorden. Om in de praktijk te onderzoeken wat wel en wat niet werkt, zijn vier steden een proeftuin gestart. Leendert Meijers, beleidsadviseur van de gemeente Rotterdam gaat aan de slag aan de Boulevard Zuid : ‘Dit soort complexe vraagstukken zijn niet op te lossen vanachter je bureau.’

De Boulevard Zuid is een lange winkelstraat op Rotterdam Zuid. ‘Hier in de omgeving heeft circa 57 procent van de volwassenen overgewicht, waarvan 21 procent ernstig. En dat in een wijk van 12.000 mensen. Het gaat hier dus echt om een grote groep. Hoe dat komt is moeilijk te verklaren, maar als het gaat om zulke grote aantallen dan kun je niet langer zeggen: dit is een individueel probleem,’ vertelt Leendert Meijers.

Onbewuste keuzes

Leendert Meijers - beleidsadviseur gezondheid - Gemeente Rotterdam

Leendert Meijers – beleidsadviseur – Gemeente Rotterdam

Dat blijkt ook uit diverse onderzoeken(*): mensen maken voedselkeuzes vaak niet bewust, keuzes worden de hele dag door beïnvloed door het aanbod om ons heen en door wat andere mensen eten. ‘Aan de Boulevard Zuid zitten 240 ondernemers. Vijftig ondernemers verkopen voedsel en daarvan zijn er 38 die fastfood verkopen. Dat is beduidend meer dan in de rest van de stad. Het aantal verkooppunten is tussen 2011 en 2021 met 46% toegenomen. Ook het aantal mensen dat kampt met overgewicht is gestegen.’

‘Veel factoren beïnvloeden wat we eten: aanbod, opleiding, cultuur en natuurlijk werk en inkomen. Het Nibud berekende in juli 2022 dat een gezin van ouders en twee kinderen € 16,14 nodig heeft om één dag gezonde voeding te eten, in januari 2023 was dat € 18,13  en in juni 2023 al € 20,72. Heel veel mensen in dit gebied hadden dit budget in juli 2022 al niet en hun inkomsten zijn niet evenredig mee gestegen.’

‘Rotterdam kent, van alle Nederlandse gemeenten, verhoudingsgewijs het grootste aantal mensen dat in armoede leeft. Veel wonen op Rotterdam Zuid,’ licht Leendert Meijers toe. Dat maakt het zoeken naar een oplossing extra complex. ‘Als armoede en stress  je leven bepalen, dan kies je eerder voor gemak. Bij het afhalen van voedsel en in de supermarkt is het ongezonde alternatief meestal goedkoper dan het gezonde. Ondernemers stemmen hun aanbod af op de vraag en het budget van de klanten. Vraag en aanbod zorgen dan voor een ongezonde balans.’

Zoeken naar allianties
Het aanpakken van de voedselomgeving vergt een lange adem. ‘Dat doe je niet van vandaag op morgen. Het vraagt ook om een intensieve samenwerking tussen verschillende beleidsterreinen van de gemeente,’ legt Leendert Meijers uit. ‘Essentieel daarbij vind ik eigenaarschap en draagkracht in de wijk. We moeten niet alleen deskundigen van buitenaf invliegen, maar juist samenwerken met de mensen die al wonen en werken in de wijk; die dezelfde ‘taal’ spreken en weten wat er leeft in de wijk. Diëtisten, huisartsenpraktijken en andere gezondheidsinitiatieven spelen hierbij een belangrijke rol. Dit vanuit de filosofie dat mensen meer vertrouwen op mensen uit hun eigen wijk.’

Bouwen aan een community
Een mooi gevolg hiervan was het organiseren van laagdrempelige evenementen. Zoals de iftar, de maaltijd die je tijdens de ramadan na het vasten eet. ‘Er kwamen veertig bewoners naar de gratis iftar, waarvan een deel aangaf vaker te willen praten over gezonde voeding’, vertelt Leendert Meijers. ‘De betrokken ondernemers leverden gratis of met forse korting voedsel. Het was voor het eerst dat ze op het vlak van gezonde voeding met elkaar optrokken. Daarbij leerden ze meer over elkaars businessmodel en de manier waarop ze naar gezonde voeding kijken.’

‘Met zo’n bijeenkomst leren we als gemeente steeds meer over hoe we een gezonde voedselomgeving kunnen realiseren,’ zegt Leendert Meijers. ‘We hebben nieuwe netwerken gebouwd en bestaande netwerken verstevigd. De iftar heeft een mooie basis gelegd voor het vervolg van de proeftuin op Boulevard Zuid.’

 

(*) Hierover verschenen o.a. de volgende onderzoeken:

Leendert Meijers – beleidsadviseur gezondheid – Gemeente Rotterdam-  “Weten is nog geen doen” van de WRR, 2017.
–  Havermans, R., Ongezond eten verslavend? Maastricht UMC+/ Universiteit Maastricht

Interviews Nieuws

Ondertekening volgende stap op 19 januari

Dit gaat over de City Deal Een Slimme Stad, zo doe je dat
1 januari 2023

We gaan door met de City Deal ‘Een slimme stad, zo doe je dat’ in 2023, 2024 en daarna! Op donderdag 19 januari gaan we dat samen met alle partners vieren tijdens de feestelijke City Deal Dag ‘Prettige Voortzetting’ in ’s-Hertogenbosch. We nodigen je van harte uit om hierbij te zijn, samen met je collega’s en bestuurder. Meld jezelf én je bestuurder snel aan! 

Datum: donderdag 19 januari 2023
Tijd: 12.00 – 16.30 uur, met aansluitend een borrel
Bestuurdersprogramma van 15.00 – 16.30 uur
Locatie: Verkadefabriek, Boschdijkstraat 45, 5211 VD, in ’s-Hertogenbosch

Over de City Deal
Nederland staat voor grote opgaven om onze steden, dorpen en regio’s leefbaar en duurzaam te houden. Die opgaven kunnen we alleen oplossen als we daarvoor, op een democratische manier, ook de kansen benutten die digitalisering en technologisering ons bieden. Om dat te bereiken hebben in de afgelopen jaren in totaal 63 partners de City Deal Een slimme stad, zo doe je dat ondertekend. Hierin ligt de focus op procesinnovatie en het opzetten van onderlinge samenwerking. We willen deze City Deal op 1 januari verlengen. Daarmee kunnen bestaande partners focussen op  toepassen en opschalen van smartcityoplossingen en het biedt voor nieuwe partners een mooie moment om aan te haken.

Programma

12.00 uur Inloop met netwerklunch

13.00 uur Welkom

13.15 uur Samen verder –  in gesprek over de thema’s waarmee we aan de slag gaan. Hoe hebben we afgelopen jaren hieraan gewerkt en welke volgende stap moeten we nu maken?

14.30 uur Pauze, inloop bestuurders (partners zijn welkom om te blijven)

15.00 uur Welkom voor bestuurders

15.30: uur  Ceremoniële ondertekening Volgende stap City Deal ‘Een slimme stad, zo doe je dat’

15.45 uur Zo word je een slimme stad – de gemeenten Roeselare, Brugge en Leuven wonnen op 17 november de World Smart Cities Award voor hun dataplatform. Ze leggen uit wat ze doen.

16.15 uur Debat met City Deal wethouders ‘Hoe zet je de volgende stap?’

16.45 uur Borrel

KLIK HIER VOOR AANMELDEN

Nieuws

Jaarverslag 2022 – Zo werken we samen aan de slimme stad

Dit gaat over de City Deal Een Slimme Stad, zo doe je dat
15 december 2022

Lees hier het jaarverslag van de City Deal ‘Een slimme stad, zo doe je dat’ en ‘Slim Maatwerk.

Alle verandering is moeilijk

Ik hou zelf niet zo van oud en nieuw. Oud en nieuw vraagt om goede voornemens en ik ben oud genoeg om te weten hoe lastig het is om op commando te veranderen. Ook als je je dat zelf voorneemt. ‘Ik heb het nog nooit gedaan, dus ik denk dat ik het wel kan’, zei Pipi Langkous. Mooi tegeltje, maar ik word er onzeker van als ik iets nog nooit heb gedaan. En opstandig, want het ging toch goed? Natuurlijk, ik innoveer graag dus iedereen denkt dat ik van het nieuwe houd. Ik hou van het nieuwe, maar niet van verandering Telkens wat nieuws doen, is ook steeds hetzelfde en dus comfortabel.

De afgelopen twee jaar hebben we in de City Deal ‘Een slimme stad, zo doe je dat’, geprobeerd de wereld te veranderen. Of om in ieder geval grip te krijgen op de veranderende wereld. Eerst in de ruimtelijke ordening, gebiedsontwikkeling, stedenbouw. Na een jaar ook in het sociaal domein. Want de stad is een verzameling mensen, geen verzameling sensoren of bakstenen. En we leerden dat het helemaal niet gaat over techniek, stedenbouw of het sociaal domein, maar over bestuurskunde, bedrijfskunde, politicologie, en vooral over transitiemanagement.

We leven midden in een industriële revolutie en die verandert onze wereld in hoog tempo. En als we kijken naar de vorige vier industriële revoluties, dan kunnen we er in ieder geval uit leren dat alles verandert. Mijn werk, uw werk en het werk van uw collega’s. De vraag is niet of het gebeurt, maar wanneer en hoe. Maar alle verandering is moeilijk. Zeker de verandering waar wij aan werken die lang niet door iedereen begrepen worden.

Maar toch, als ik terugkijk zie ik veel mooie en soms onverwachte resultaten van onze City Deals. Tools in een eigen toolbox, maar ook veel waardevolle relaties, werk, personeel, bewustwording. Dat laat dit jaarverslag zien. Daarmee zijn we er natuurlijk niet. We zijn net begonnen. Daarom ben ik blij dat we de City Deal ‘Een slimme stad, zo doen we dat’ kunnen verlengen en nog intensiever samenwerken met de City Deal ‘Slim Maatwerk’. En vanuit dat tandem met andere smartcityinitiatieven. Ik ben dankbaar voor alle partners die ons daarin steunen en heel blij dat ik hier elke dag met een fantastisch team aan mag werken.

Wij wensen u, namens het hele Slimme stad en Slim Maatwerk Team een prachtig 2023,

Jan-Willem Wesselink, Annefleur Siebinga, Zoë Spaaij en Wendolijn Beukers

Bekijk hier het jaarverslag van de City Deal ‘Een slimme stad, zo doe je dat’ en ‘Slim Maatwerk.

Wilt u het jaarverslag liever op papier? We drukken het eenmalig af, als er genoeg vraag naar is.

Bestel hier u gedrukt exemplaar.

Nieuws Publicaties

NIEUW: Afwegingskader voor smartcitytoepassingen

Dit gaat over de City Deal Een Slimme Stad, zo doe je dat
15 november 2022

Het nieuwe ‘Afwegingskader smartcitytoepassingen in de openbare ruimte’ is nu beschikbaar. Het afwegingskader laat zien hoe een gemeente regelgeving kan maken voor smartcitytechnologie in de openbare ruimte en waar de mogelijkheden en beperkingen zitten bij regelgeving op gemeentelijk niveau. Dit instrument is een vernieuwde versie van de Modelverordening die in 2019 is geschreven door Anita Nijboer, partner bij SIX Advocaten. In de City Deal ‘Een slimme stad, zo doe je dat’ is de modelverordening getest in samenwerking met gemeente Helmond en Rotterdam en vervolgens verder ontwikkeld tot het ‘Afwegingskader smartcitytoepassingen in de openbare ruimte’.

Aan dit afwegingskader hebben de volgende partners gewerkt: SIX Advocaten, gemeente Helmond, gemeente Rotterdam en Kadaster.

Testen in uw organisatie?
De volgende stap in de City Deal is dat het afwegingkader wordt getoetst door meer partijen: gemeenten maar ook provincie en bedrijven om te beoordelen of het afwegingskader inderdaad geschikt is om de toepassing van smartcitytechnologie te beoordelen. Heeft u interesse om het afwegingskader te testen in uw organisatie? Neem contact op met de City Deal organisatie, via [email protected].

 

Nieuws